- แบบสรุปการพัฒนาห้องเรียนจากหลักสูตรการตั้งคำถามเพื่อเสริมสร้างการคิดเชิงเหตุผล
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 2
ชื่อ - นามสกุลครู ว่าที่ ร.ต.หญิงอรอนงค์ เทพทอง ชื่อแผนการเรียนรู้ เรื่อง อริยสัจ 4
สาระวิชา สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ระดับชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียน บ้านนาใหญ่
ประเด็นที่ 1
คำอธิบายแผนการเรียนรู้
อริยสัจ 4 เป็นความจริงอันประเสริฐ
4 ประการ
ที่แสดงให้เห็นการเกิด แก่ เจ็บ ตาย ความไม่สบายกายและใจ
ซึ่งเป็นธรรมชาติที่มนุษย์ต้องรับรู้ตามสภาพที่เป็นจริงด้วยปัญญา มนุษย์ทุกคนในโลกนี้ย่อมมีทั้งความทุกข์และความสุขปะปนกันไป
แต่เมื่อมีความทุกข์แล้วนั้นย่อมต้องมีสาเหตุของการเกิดทุกข์ และต้องหาแนวทาง วิธีปฏิบัติให้พ้นจากความทุกข์นั้นให้ได้
เพื่อความสุขและการดำเนินชีวิตได้อย่างปกติสุข หากสามารถทำได้ด้วยวิธีการนี้
เราจะเรียกว่า การแก้ปัญหาแบบอริยสัจ 4
ประเด็นที่ 2
นวัตกรรมจากหลักการของหลักสูตรที่ใช้ในห้องเรียนอย่างน้อย 1 ข้อ (คำถามไต่ระดับ /
คำถามเชื่อมโยงเข้าสู่ความรู้ใหม่ / ห้องเรียนปลอดภัย / ประเภทของครู หรืออื่นๆ)
ให้ครูอธิบายคำถามที่ชวนเด็กคิดและสรุปคำตอบที่เด็กได้แต่ละระดับ
อริยสัจ 4 ซึ่งเป็นความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ ได้แก่ 1. ทุกข์ หมายถึง ความทุกข์กายทุกข์ใจทั้งปวง 2. สมุทัย หมายถึง สาเหตุของการเกิดทุกข์ 3. นิโรธ หมายถึง สภาวะการดับทุกข์ที่เกิดจากการปฏิบัติ 4. มรรค หมายถึง วิธีปฏิบัติให้หลุดพ้นทุกข์ ซึ่งจะเรียกความทุกข์และการแก้ปัญหาต่างๆเหล่านี้ว่า การแก้ปัญหาแบบอริยสัจ 4
คำถามไต่ระดับคือ 1. นักเรียนคิดว่านักเรียนมีความทุกข์อะไรบ้าง
2. สาเหตุของการเกิดความทุกข์นั้นเกินมาจากอะไร
3. นักเรียนมีแนวทางอย่างไรในการแก้ปัญหความทุกข์นั้น
4. มีวิธีปฏิบัติอย่างไรให้หลุดพ้นจากความทุกข์นั้น
5. ให้นักเรียนแต่ละคนนำเสนอปัญหาของตนเองให้เพื่อนฟัง และครูถามต่อว่านักเรียนคิดว่าปัญหาของเพื่อนคนไหนหนักที่สุด และถ้าเป็นนักเรียนจะแก้ปัญหานั้นได้อย่างไร
ประเด็นที่ 3
แนวทางการพัฒนาห้องเรียนของตนเองในภาคเรียนต่อไปโดยการใช้คำถามเพื่อเสริมสร้างการคิดเชิงเหตุผล
จัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการคิด ให้นักเรียนได้ฝึกคิดและมีส่วนร่วมในกิจกรรม และรู้จักการแก้ปัญหา กล้าพูด และกล้าแสดงออก
ภาพประกอบการจัดกิจกรรมในห้องเรียน
เอกสารอ้างอิง
คำถามไต่ระดับ
คำถามไต่ระดับคือ 1. นักเรียนคิดว่านักเรียนมีความทุกข์อะไรบ้าง
2. สาเหตุของการเกิดความทุกข์นั้นเกินมาจากอะไร
3. นักเรียนมีแนวทางอย่างไรในการแก้ปัญหความทุกข์นั้น
4. มีวิธีปฏิบัติอย่างไรให้หลุดพ้นจากความทุกข์นั้น
5. ให้นักเรียนแต่ละคนนำเสนอปัญหาของตนเองให้เพื่อนฟัง และครูถามต่อว่านักเรียนคิดว่าปัญหาของเพื่อนคนไหนหนักที่สุด และถ้าเป็นนักเรียนจะแก้ปัญหานั้นได้อย่างไร
อ้างอิงจาก ข้อมูลการอบรมหลักสูตรทักษะการตั้งคำถามเพื่อเสริมสร้างการคิดเชิงเหตุผล โครงการนักจัดการเรียรู้ในศตวรรษที 21สู่การขยายผลพื้นที่ต้นแบบ
