บทนำ
อำเภออ่าวลึก ไม่ได้เป็นเพียงอำเภอที่ภูมิทัศน์ที่สวยงาม
แต่คือขุมทรัพย์ทางปัญญาที่รอการเปิดเผย ด้วยภูเขาหินปูนโบราณ, ภาพเขียนสีที่เล่าประวัติศาสตร์ยุคก่อน,
ป่าชายเลนที่อุดมสมบูรณ์, และการอยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืนของวัฒนธรรมที่หลากหลาย
(เช่น พุทธ-มุสลิม-จีน ณ แหลมสัก) ทั้งหมดนี้คือ "เอกลักษณ์" นักเรียนจึงจำเป็นต้องเรียนรู้ อ่าวลึกบ้านฉัน
เพื่อสร้างจิตสำนึกรักบ้านเองของตนเอง และสามารถถ่ายทอดคุณค่าของอ่าวลึกได้อย่างมั่นใจและภาคภูมิใจ
โดยการเรียนรู้ผ่านกิจกรรม Mind Map
·
เปลี่ยนความซับซ้อนให้เป็นความเรียบง่าย: สมองของเราคิดแบบเป็นภาพและเชื่อมโยงกัน
แต่การจดโน้ตแบบเส้นตรงตามปกติมักทำให้ข้อมูลกระจัดกระจาย Mind Map จะช่วยให้เราจัดระเบียบข้อมูลจำนวนมหาศาลให้อยู่ในโครงสร้างแบบ ภาพรวม
(Big
Picture) ที่เห็นได้ในทันที
· กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์: การใช้สีสัน รูปภาพ และการแตกกิ่งก้านสาขาอย่างอิสระ จะช่วยเปิดประตูสู่การคิดนอกกรอบ (Lateral Thinking) และกระตุ้นให้เกิดแนวคิดใหม่ ๆ ที่เราคาดไม่ถึง
· เพิ่มประสิทธิภาพการจำ: ข้อมูลที่ถูกจัดวางในรูปแบบ Mind Map จะถูกจดจำโดยสมองซีกขวา (ด้านภาพและสี) และสมองซีกซ้าย (ด้านตรรกะและคำ) ไปพร้อมกัน ทำให้การเรียนรู้และการเรียกคืนข้อมูลมีประสิทธิภาพสูงขึ้นมาก
ประเด็นที่ 1
เป้าหมายการเรียนรู้ในกิจกรรมที่ทำ
1. ด้านความรู้ความเข้าใจ
(Knowledge - Cognitive)
·
ระบุและอธิบาย
"เอกลักษณ์ของดี" ที่โดดเด่นของชุมชนอ่าวลึกได้อย่างน้อย 5 มิติ (เช่น ด้านประวัติศาสตร์, ธรรมชาติ, วัฒนธรรม, อาหาร, วิถีชีวิต)
2. ด้านทักษะ/การปฏิบัติ
(Skills - Psychomotor)
·
นำเสนอ ข้อมูล "เอกลักษณ์ของดี" ของอ่าวลึกด้วยแผนภาพ Mind Map ที่มีความสวยงาม ชัดเจน และสื่อสารเนื้อหาได้อย่างครบถ้วน
·
ทำงานร่วมกันเป็นทีม เพื่อรวบรวม วิเคราะห์
และสรุปข้อมูลจากแหล่งเรียนรู้หลากหลายประเภท
3. ด้านเจตคติ/คุณค่า
(Attitude/Value - Affective)
- ตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญ ของประวัติศาสตร์และทรัพยากรท้องถิ่นในชุมชนอ่าวลึก
- -แสดงออกถึงความภาคภูมิใจ และความรู้สึกเป็นเจ้าของต่อมรดกทางวัฒนธรรมและธรรมชาติของบ้านเกิดตนเอง
ประเด็นที่ 2
ขั้นตอนในการทำกิจกรรม
การจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะ
(5E Model)
ขั้นที่ 1 กระตุ้นความสนใจ (Engagement)
กิจกรรม:
"Anyone Who -
ใครก็ตามที่" และเพื่อเป็นการกระตุ้นความสนใจของนักเรียน
นักเรียนทุกคนนั่งเป็นวงกลมพร้อมจะทำกิจกรรมขั้นนำ ครูตั้งคำถาม ใครก็ตามที่...... แล้วให้นักเรียนที่มีลักษณะตามที่ครูพูดยืนขึ้นตอบคำถามว่า นักเรียนเกิดโรงพยาบาลอะไร อำเภอและจังหวัดอะไร เพื่อเป็นการสำรวจตนเองว่ามีภูมิลำเนาอยู่ที่ไหน
ขั้นที่ 2 สำรวจและสืบค้น (Exploration)
นักเรียนช่วยอ่านคำขวัญของอำเภออ่าวลึก แล้วตีความข้อความในคำขวัญว่าหมายถึงอะไรบ้างในอำเภออ่าวลึก ร่วมกันอภิปรายถึงสิ่งที่โดดเด่นของอำเภออ่าวลึก เช่น สถานที่ต่างๆ วัดบางโทง วัดแหลมสัก น้ำตกธารโบกขรณี น้ำตกโตนพร้าว อ่าวน้ำ ทะเลแหลมสัก ถ้ำผีหัวโต เป็นต้น รวมไปถึงเอกลักษณ์ของอำเภออ่าวลึก อาชีพในชุมชน หลังจากนั้นนักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันออกแบบผลงานนำเสนอเป็นแผนภาพความคิด(Mind Map) ในหัวข้อ “อ่าวลึกบ้านฉัน” ลงในกระดาษบรู๊ฟ พร้อมตกแต่งให้สวยงาม
ขั้นที่ 3 อธิบายและสรุปความรู้ (Explanation)
นักเรียนนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน
นักเรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอผลงานแผนภาพความคิดเรื่อง อ่าวลึกบ้านฉัน หน้าชั้นเรียน แล้วให้นักเรียนกลุ่มที่เหลือช่วยกันตรวจสอบความถูกต้องและหาจุดเด่นในชิ้นงานของเพื่อนกลุ่มที่นำเสนอ
ขั้นที่ 4 ขยายความรู้ (Elaboration)
หลังจากนำเสนอหน้าชั้นเรียนแล้ว นักเรียนร่วมกันคิดขยายความรู้ ถึงจิตสำนึกรักบ้านเองของตนเอง และหาคุณค่าของอำเภออ่าวลึกอย่างมั่นใจและภาคภูมิใจ
ขั้นที่ 5 ประเมินผลและสะท้อนคิด (Evaluation)
นักเรียนสะท้อนความเข้าใจสิ่งที่ได้เรียนรู้โดยครูแจกกระดาษให้นักเรียนคนละ 1 แผ่น เพื่อให้นักเรียนเขียนความรู้ที่ได้จากกิจกรรม Mind Map อ่าวลึกบ้านฉัน: เอกลักษณ์ของดี... ที่เราภาคภูมิใจ
ประเด็นที่ 3 ผู้เรียนมีองค์ความรู้ หรือคุณลักษณะที่ดีขึ้นจากการเรียนชั่วโมงนี้อย่างไร
- นักเรียนมีความสุข
สนุกสนานในการเรียน
- นักเรียนเกิดการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง
- นักเรียนมีความกระตือรือร้นสนใจในการเรียน
- นักเรียนมีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย
- นักเรียนเกิดความรู้สึก หวงแหนและเป็นเจ้าของ มรดกทางธรรมชาติและวัฒนธรรมของอำเภออ่าวลึก
ประเด็นที่ 4
การสัมภาษณ์นักเรียน
คุณครูเลือกสุ่มนักเรียนจำนวน 2 - 3 คน จากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในครั้งนี้ เพื่อเป็นการสะท้อนคิดของนักเรียน
