ชื่อ –
นามสกุลครู นายตะวัน โบว์พัฒนากุล
ชื่อแผนการเรียนรู้
ไอซียู กู้ชีพหญ้าทะเล
สาระวิชา
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดับชั้น
ประถมศึกษาปีที่ 6
โรงเรียนบ้านฉางหลาง
แบบสรุปการพัฒนาห้องเรียนจากหลักสูตรโครงงานนวัตกรรมจากประสบการณ์โลก (IP2)
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตรัง เขต 2
ประเด็นที่ 1 คำอธิบายแผนการเรียนรู้
นักเรียนสามารถอธิบายการเกิดปรากฏการณ์เรือนกระจก การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลก การเกิดภาวะโลกร้อน สามารถเขียนผังมโนทัศน์ ลงมือทำกิจกรรมโครงงานเกี่ยวกับการลดปัญหาการเกิดภาวะโลกร้อน และนักเรียนมีจิตสำนึกที่ดีต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม
ประเด็นที่ 2
สรุปรายละเอียดการเรียนรู้ 6 ขั้นตอน
ขั้นตอนที่ 1: การประเมินระดับการคิดผู้เรียน
ครูผู้สอนประเมินระดับการคิดของนักเรียนด้วยการให้ทำแบบทดสอบก่อนเรียนรายบุคคลและใช้คำถามเกี่ยวกับปรากฏการณ์เรือนกระจก การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลก การเกิดภาวะโลกร้อนเพื่อกระตุ้นความรู้เดิมของนักเรียน จากนั้นครูผู้สอนเปิดวิดีทัศน์เกี่ยวกับผลกระทบที่เกิดจากภาวะโลกร้อน ครูกระตุ้นให้นักเรียนเกิดความตระหนักและแรงบันดาลใจในการเรียนรู้ด้วยคำถาม ตัวแทนนักเรียนของแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียนเพื่ออภิปรายและวิพากษ์ร่วมกัน ทำให้นักเรียนเกิดความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับปรากฏการณ์เรือนกระจก การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลก ผลกระทบที่เกิดจากภาวะโลกร้อนมากขึ้น
ขั้นตอนที่ 2: การกระตุ้นความตระหนักและแรงบันดาลใจในการเรียนรู้
ครูผู้สอนนำนักเรียนออกสำรวจแหล่งเรียนรู้ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมภายในชุมชน ได้แก่ อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม ชายหาดปากเมง และหาดหยงหลำ เพื่อเป็นการกระตุ้นความตระหนักและแรงบันดาลใจในการเรียนรู้ให้กับนักเรียนเกี่ยวกับสภาพความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในชุมชน
ซึ่งส่งผลต่อการเกิดภาวะโลกร้อน
และมลพิษทางทัศนียภาพ หลังจากนักเรียนทำกิจกรรมออกสำรวจแหล่งเรียนรู้ ตัวแทนของแต่ละกลุ่มออกมาอภิปรายและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องกับความสำคัญ
ข้อมูลสภาพความเสื่อมโทรม และนำเสนอแนวทางการอนุรักษ์และฟื้นฟูแหล่งทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในชุมชนที่ช่วยลดปัญหาการเกิดภาวะโลกร้อนได้ ซึ่งจากผลการอภิปรายและแลกเปลี่ยนเรียนรู้สามารถสรุปประเด็นสำคัญได้
ดังนี้
- บริเวณหาดปากเมงและหาดหยงหลำมีขยะมูลฝอยเป็นจำนวนมาก
ส่วนใหญ่เป็นขยะพลาสติก
ขวดแก้ว และโฟม ซึ่งเป็นขยะที่ไม่สามารถย่อยสลายได้
รวมถึงต้นหญ้าทะเลที่ถูกพายุพัดขึ้นมาอยู่บนชายฝั่งเป็นจำนวนมาก
บางส่วนเกิดการแห้งตายกลายเป็นขยะทะเล
- การเก็บและคัดแยกประเภทของขยะทะเล เพื่อนำกลับมาใช้ประโยชน์จึงเป็นแนวทางในการช่วยลดปัญหาการเกิดภาวะโลกร้อน และมลพิษทางทัศนียภาพ นอกจากนี้ การฟื้นฟูต้นหญ้าทะเลที่ได้รับความเสียหายจากการถูกพายุพัดขึ้นมาอยู่บนชายฝั่งและนำกลับไปปลูกคืนสู่แหล่งหญ้าทะเลจะช่วยลดปริมาณขยะทะเลและช่วยดูดซับแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการเกิดภาวะโลกร้อนได้
ขั้นตอนที่ 3: วางแผนพัฒนาตนเองร่วมกัน
ครูผู้สอนและนักเรียนนำข้อมูลประเด็นสำคัญที่ได้จากขั้นตอนการกระตุ้นความตระหนักและแรงบันดาลใจในการเรียนรู้มาร่วมกันออกแบบแผนการเรียนรู้
FILA Mapping ซึ่งมีหัวข้อดังนี้
Fact ที่มา “ขยะทะเลเป็นสาเหตุของการเกิดภาวะโลกร้อน และมลพิษทางทัศนียภาพ”
Learning Issue มีวิธีการหรือแนวทางใดบ้างที่จะนำขยะทะเลที่คัดแยกได้
มาใช้ให้เกิดประโยชน์และช่วยลดภาวะโลกร้อนได้
Innovative Ideas การนำต้นหญ้าทะเลที่ได้รับความเสียหายจากการถูกพายุพัดขึ้นมาอยู่บนชายฝั่งมาหาวิธีการฟื้นฟูผ่านการทำโครงงานวิทยาศาสตร์
ประเภท ทดลอง จากนั้นนำต้นหญ้าทะเลที่มีความแข็งแรงกลับไปปลูกบริเวณแหล่งหญ้าทะเล
Action Plan นักเรียนวางแผนการดำเนินงานด้วยตนเอง โดยการนำประเด็นปัญหาที่ตนเองสนใจบูรณาการร่วมกับการใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ผ่านการทำโครงงานวิทยาศาสตร์ ประเภททดลอง เพื่อหาสภาวะที่เหมาะสมสำหรับการฟื้นฟูต้นหญ้าทะเล
ขั้นตอนที่ 4 : เรียนรู้ด้วยการลงมือทำจริง
นักเรียนดำเนินการตามแผนงานของตนเอง
ด้วยการนำต้นหญ้าทะเลที่ได้รับการคัดแยกจากขยะทะเลมาทำการทดลอง เพื่อศึกษาสภาวะที่เหมาะสมต่อการฟื้นฟูต้นหญ้าทะเล
ซึ่งจากการผลการทดลองพบว่าปริมาณอัตราการให้แก๊สออกซิเจนและความเข้มของแสงที่เหมาะสม ช่วยให้ต้นหญ้าทะเลที่ได้รับความเสียหายจากการถูกพายุพัดขึ้นมาอยู่บนชายฝั่ง มีการเจริญเติบโต
และมีความแข็งแรงสมบูรณ์ภายในระยะเวลา 1 เดือน สามารถสังเกตได้จากความยาวของใบและการงอกของราก
จากนั้นนักเรียนนำต้นหญ้าทะเลที่ได้รับการฟื้นฟูไปปลูกคืนสู่แหล่งหญ้าทะเลตามธรรมชาติ
ขั้นตอนที่ 5 : ผู้เรียนประเมินตนเอง
นักเรียนร่วมกันอภิปรายการเรียนการสอนที่ผ่านมาทั้งหมด สอบถามความพึงพอใจและนักเรียนสามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์แก่ตนเองและผู้อื่นมากน้อยเพียงใด
ขั้นตอนที่ 6: คิดต่อยอดองค์ความรู้
นักเรียนเผยแพร่นวัตกรรมการฟื้นฟูต้นหญ้าทะเลผ่านการจัดนิทรรศการภายในโรงเรียน และบริเวณท่าเรือปากเมง อำเภอสิเกา จังหวัดตรัง เพื่อให้คนในชุมชนและนักท่องเที่ยวที่สนใจได้ทราบข้อมูลเกี่ยวกับการอนุรักษ์และฟื้นฟูต้นหญ้าทะเล ซึ่งเป็นแนวทางหนึ่งที่สามารถช่วยลดปัญหาภาวะโลกร้อนได้ รวมถึงนักเรียนได้มีการวางแผนงานต่อยอดองค์ความรู้ ด้วยการศึกษาปัจจัยที่ช่วยลดระยะเวลาการฟื้นฟูต้นหญ้าทะเล รวมถึงระยะเวลาการให้แก๊สออกซิเจน เพื่อเป็นการลดการใช้พลังงานและประหยัดค่าใช้จ่าย