ชื่อ นางพอพิศ บริสุทธิ์
ตำแหน่ง ครู กลุ่มที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ ขยะเพิ่มมูลค่า
รักษาสิ่งแวดล้อม สาระวิชา สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตรัง เขต 2
สรุปผลการพัฒนาห้องเรียนหลักสูตรการจัดการเรียนรู้เชิงรุกโครงงานนวัตกรรมจากประสบการณ์โลก
(IP2)
ประเด็นที่
1
คำอธิบายแผนการเรียนรู้
นักเรียนรู้ความหมายและมีความรู้เกี่ยวกับขยะ
การคัดแยกขยะอย่างถูกวิธี สามารถแยกประเภทของขยะได้ ซึ่งการคัดแยกขยะสามารถนำไปปฏิบัติเพื่อเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับขยะ
นักเรียนสามารถนำไปใช้ได้จริงในโรงเรียนและบ้านของนักเรียนเอง
ประเด็นที่ 2 สรุปรายละเอียดการเรียนรู้ 6 ขั้นตอน ขั้นตอนที่ 1: การประเมินระดับการคิดผู้เรียน 1.1 ทดสอบก่อนเรียนของนักเรียนรายบุคคล 1.2 ครูพูดคุยกับนักเรียนเรื่องสภาพแวดล้อมในโรงเรียนว่ามีปัญหาอะไรบ้าง ให้นักเรียนช่วยกันตอบ ซึ่งคำตอบที่ได้ สรุปได้จากความเห็นของนักเรียนจากมากไปหาน้อยดังนี้ 1.3 ครูพานักเรียนเดินสำรวจขยะตามจุดต่างๆในบริเวณโรงเรียน แล้วสรุปว่าขยะที่พบมีขยะประเภทไหนบ้าง ครูให้นักเรียนเล่นเกมการคัดแยกขยะ 1.4 นักเรียนศึกษาความรู้เพิ่มเติมที่ห้อง Uso Net ของโรงเรียน เกี่ยวกับปัญหาสภาพแวดล้อม https://youtu.be/T2ZRlHVOVDM?si=An7QZDMVNvA9eOHn 1.5 นักเรียนช่วยกันสรุปประโยชน์ที่ได้จากการคัดแยกขยะตามความเข้าใจ (https://www.youtube. com/watch?v=SzbNo8qSRO4) 1.6 นักเรียนแบ่งกลุ่มๆละ 8 คน ช่วยกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชน์ของการคัดแยกขยะ โดยครูแจกกระดาษบรู๊ฟกลุ่มละ 1 แผ่น 1.7 นักเรียนในแต่ละกลุ่มออกมานำเสนองาน ประโยชน์ของการคัดแยกขยะหน้าชั้นเรียนทีละกลุ่มและช่วยกันเพิ่มเติมรายละเอียด ข้อเสนอแนะงานของแต่ละกลุ่ม จากนั้นครูถามคำถามเพื่อกระตุ้นความคิดนักเรียน การนำความรู้ที่ได้ไปใช้ให้เป็นประโยชน์ที่บ้านอย่างไรและได้ผลเป็นอย่างไร
ขั้นตอนที่ 2
การกระตุ้นความตระหนักและแรงบันดาลใจในการเรียนรู้
2.1 จากการที่ได้สำรวจขยะภายในบริเวณโรงเรียน ครูให้นักเรียนช่วยกันบอกขยะที่พบมากที่สุด เพราะเหตุใด ให้นักเรียนช่วยกันหาคำตอบ 2.2 นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ข้อมูลการไปสำรวจขยะว่าภายในบริเวณโรงเรียน มีขยะอะไรบ้าง และแต่ละอย่างจัดอยู่ในขยะประเภทใด 2.3 นักเรียนร่วมกันแสดงความติดเห็นการแยกประเภทขยะ และเขียนสรุปขยะแต่ละประเภทควรทิ้งลงในถังประเภทใด สีใด ลงในสมุดของตนเองเพื่อช่วยให้นักเรียนจำได้ดียิ่งขึ้น 2.4 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายสรุปความรู้ที่ได้เรียน
ขั้นตอนที่ 3 วางแผนพัฒนาตนเองร่วมกัน 3.1 ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับขยะที่พบในบริเวณโรงเรียน ว่าควรทิ้งถังประเภทใดโดยสรุปเป็นความรู้ได้ดังนี้ https://youtu.be/CBfawmQrGxk?si=YpZPTOsnhzZs414_ 1. ถังขยะสีแดง สำหรับใส่ขยะมีพิษ สิ่งของอันตราย สารเคมี สารทำระเบิดต่าง ๆ รวมถึงสารที่ส่งผลให้เกิดอันตรายต่อคน สิ่งแวดล้อม สัตว์ พืช เช่น หลอดไฟฟลูออเรสเซนต์ แบตเตอรี่ 2. ถังขยะสีเหลือง สำหรับใส่ขยะรีไซเคิล ขยะเหล่านี้จะต้องสามารถนำกลับมาเพื่อใช้งานใช้ประโยชน์ได้อีกครั้ง เช่น พลาสติกต่าง ๆ แก้วโลหะ 3. ถังขยะสีเขียว สำหรับใส่ขยะมูลฝอยที่สามารถย่อยสลายได้เท่านั้น เป็นจำพวกขยะเศษอาหารที่พร้อมเน่าเสียย่อยสลายได้เร็ว สามารถนำไปเป็นอาหารของสัตว์ หรือนำไปเป็นปุ๋ยหมักได้ เช่น เศษอาหาร ผัก ผลไม้ ใบไม้ 4. ถังขยะสีน้ำเงินหรือสีฟ้า สำหรับใส่ขยะที่ไม่สามารถย่อยสลายได้ และไม่คุ้มค่ากับการรีไซเคิล เช่น พลาสติกห่อลูกอม ซองบะหมี่สำเร็จรูป ถุงพลาสติก โฟม
ขั้นตอนที่ 4 เรียนรู้ด้วยการลงมือทำจริง (กิจกรรมที่เด็กเรียนรู้โดยการลงมือทำจริง) 4.1 นักเรียนแบ่งกลุ่มตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 ขยะเพิ่มมูลค่า รักษาสิ่งแวดล้อม 4.2 นักเรียนแต่ละกลุ่มลงมือสร้างนวัตกรรมตามที่ได้วางแผนไว้ โดยมีครูคอยให้คำแนะนำและคำปรึกษา 4.3 ตัวแทนกลุ่มนำเสนอนวัตกรรมที่สร้างขึ้น โดยมีผู้เชี่ยวชาญ ครู และเพื่อนๆ ร่วมกันเสนอแนะสิ่งที่ออกแบบ 4.4 นักเรียนปรับปรุงแก้ไขนวัตกรรมตามคำแนะนำนำสิ่งประดิษฐ์ที่ได้ ไปทดลองใช้ 4.5 นักเรียนร่วมกันนำเสนอผลงานในรูปของการรายงานและตรวจสอบ วิเคราะห์คุณภาพเป็นกลุ่ม
ขั้นตอนที่ 5 ผู้เรียนประเมินตนเอง 5.1 หลังจากที่นักเรียนร่วมกันประดิษฐ์ผลงานที่มาจากขยะ สิ่งของเหลือใช้ นักเรียนแต่ละคนได้ออกมานำเสนอผลงานของตนเองให้เพื่อนๆฟัง 5.2 ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปประโยชน์ที่ได้จากการเรียนรู้และการประดิษฐ์ชิ้นงาน ว่าได้ความรู้อะไรบ้าง และสามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์แก่ตนเองและผู้อื่นมากน้อยเพียงใด 5.3 นักเรียนศึกษาความรู้เพิ่มเติมทางอินเตอร์เน็ต เกี่ยวกับการประกอบอาชีพอิสระโดยการนำเศษสิ่งของเหลือใช้มาสร้างเป็นอาชีพหาเลี้ยงตนเอง ซึ่งเป็นการดำรงชีวิตตามหลักความพอเพียงซึ่งเป็นเงื่อนไขพื้นฐานที่ทำให้คนไทยสามารถพึ่งพาตนเองได้ อันเป็นหลักการดำเนินชีวิตในพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9 ว่าด้วยเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงที่พระราชทานมานานกว่า ๓๐ ปี เป็นแนวคิดที่ตั้งอยู่บนรากฐานของวัฒนธรรมไทยเป็นแนวทางการพัฒนาที่ตั้งบนพื้นฐานของทางสายกลาง และความไม่ประมาท คำนึงถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันในตัวเอง ตลอดจนใช้ความรู้และคุณธรรม เป็นพื้นฐานในการดำรงชีวิต ที่สำคัญจะต้องมี “สติ ปัญญา และความเพียร” ซึ่งจะนำไปสู่ “ความสุข” ในการดำเนินชีวิตอย่างแท้จริง
ขั้นตอนที่ 6 การต่อยอดองค์ความรู้ 6.1 ทดสอบหลังเรียนของนักเรียนรายบุคคล 6.2 นักเรียนเผยแพร่ความรู้ให้กับเพื่อนๆ ครูหรือพี่ๆที่สนใจผลงานการประดิษฐ์โดยการรวบรวมชิ้นงานทั้งหมดมาตั้งโชว์หลังห้องเรียนของตนเอง 6.3 ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปเกี่ยวกับประโยชน์ของการประดิษฐ์ชิ้นงานและแนวทางในการนำไปหารายได้เพื่อทำเป็นอาชีพเสริมหรือทำเป็นงานอดิเรก เพื่อส่งเสริมการใช้เวลาว่างให้เป็นประโชน์ของนักเรียน เป็นการช่วยลดขยะอีกทางหนึ่ง ทำให้บ้านเมืองและโลกสะอาดน่าอยู่ขึ้น
